Kriptoqrafiya haqqında

Kriptografiya, gizlilik, şəxsiyyət nəzarəti, bütünlük kimi informasiya təhlükəsizliyi anlayışlarını təmin etmək üçün çalışan riyazi üsullar bütünüdür. Bu metodlar bir məlumatın ötürülməsi əsnasında qarşılaşıla aktiv və ya passiv hücumlarda məlumatı-səbəbindən məlumat ilə birgə məlumatın göndericisi və alıcısını da-qoruma məqsədi güdərlər.Bir başqa deyişlə Kriptoqrafiya, oxuna bilər vəziyyətdəki bir məlumatın istənməyən tərəflər okunamayacak bir hala emal istifadə texnikaların hamısı olaraq da göterilir.Məlumat Təhlükəsizliyi Anlayışları:
Bir məlumatın etibarlı olaraq iletileceğinden və ya əldə edilmiş bir məlumatın etibarlı bir şəkildə əldə edilmiş olduğundan bahsedilebilmesi üçün, istifadə edilən ünsiyyət sistemlərinin sahib olması gözlənilə bəzi təhlükəsizlik anlayışları vardır:
Məxfilik (privacy / confidentiality): 

1. Məlumatı görmə səlahiyyəti olanlar xaricindəki hər kəsdən gizli saxlamaq.
2.  Şəxsiyyət Nəzarət (authentication / identification): mesajımda reallaşdırılan bir mesajın göndericisinin həqiqətən göndərən adam olduğu zəmanəti.
3. Bütövlük (integrity): Bütövlük bir əlaqənin hamısı ya da tək bir məlumat hissəsi üçün, mesajın göndərildiyi kimi olduğuna, üzərində heç bir dəyişiklik, əlavə, yenidən tənzimləmə edilmədiyi zəmanəti.
4. Reddedilmezlik (non-repudation): Alıcının və ya göndəricinin ötürülən mesajı inkar edə bilməməsi (beləcə bir mesaj göndərildikdə alıcı göndəricinin mesajı göndərdiyini, bənzəri şəkildə göndərici də, alıcının mesajı aldığını ispatlayabilir).
5. Access Control (access control): İcazəsiz adam ya da tətbiqlərin erişmemeleri lazım olan qaynaqlara əli çatmayan zəmanəti (şəbəkə təhlükəsizliyi məzmununda, kontrol, ana kompüter sistemlərinə daxilolma nəzarət etmə və limitlendirme bacarığının. Bu idarəsi bacarmaq üçün, girişi qazanmağa çalışan hər varlıq ilk olaraq yazılmalıdır və ya doğrulanmalıdır. Access Control xidmətləri şəxsiyyət nəzarəti edilmiş varlıqların qaynaqlara ancaq özlərinə icazə verilən şəkildə çatacaqları zəmanətini verməklə borcludur).​

Share on Google Plus

Adminlə əlaqə : GM_MONSTER